Słownik pojęć

American Heart Association (AHA)
Amerykańskie Stowarzyszenie ds. Serca. Organizacja non-profit wspierająca różne działania związane ze zwalczaniem chorób serca, w szczególności niedopuszczające do kalectwa i zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia i zawałem serca. Stowarzyszenie to jest autorem szeregu rekomendacji dotyczących zasad pomiaru ciśnienia krwi i wymagań, jakie powinny spełniać aparaty do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

Aneroidowy ciśnieniomierz
Rodzaj ciśnieniomierza, który wykorzystuje elementy mechaniczne w celu przeniesienia wartości ciśnienia w systemie pomiarowym na wartość na skali. Inna nazwa: sprężynowe, zegarowe, mechaniczne.

Automatyczny ciśnieniomierz
W pełni automatyczne ciśnieniomierze elektroniczne, występujące jako urządzenia nadgarstkowe lub naramienne. Stosowane są zwykle do użytku domowego.

CE znak
Oznakowanie na urządzeniu informujące o zgodności z europejskimi normami technicznymi dyrektywy tzw. "Nowego Podejścia" Unii Europejskiej. Wyroby oznaczone znakiem CE nie powinny być szkodliwe dla zdrowia oraz dla środowiska naturalnego, również na wszystkich etapach wytwarzania produktu. W obrocie sprzętem medycznym na terenie państw UE mogą znajdować się wyłącznie wyroby oznaczone znakiem CE. W Polsce reguluje to Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyrobach medycznych (Dz.U.2004.93.896 oraz 2005.64.565).

Deflacja
Terminem tym określa się "wypuszczenie" powietrza z balonu mankietu ciśnieniomierza przez zaworek kontrolny aparatu. Następuje zmniejszenie poziomu ciśnienia w układzie powietrznym.

Inflacja
Terminem tym określa się "napompowanie" balonu mankietu ciśnieniomierza. Następuje wzrost poziomu ciśnienia w układzie powietrznym.

Kalibracja
Proces służący wzorcowaniu przyrządu pomiarowego. Ciśnieniomierze powinny być okresowo kalibrowane, aby pomiar ciśnienia tętniczego dokonywany za pomocą urządzenia był wiarygodny i dokładny. Ciśnieniomierze elektroniczne powinny być kalibrowane raz na rok, podobnie zegarowe (aneroidowe).

Korotkowa metoda pomiaru
Osłuchowa metoda pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, cechująca się dużą dokładnością pomiarów. Ciśnienie skurczowe i rozkurczowe określane jest na podstawie tonów dźwiękowych (tzw. tonów Korotkowa) odsłuchiwanych za pomocą stetoskopu i występujących podczas stopniowego zmniejszania ciśnienia powietrza (deflacji) w mankiecie. Ciśnienie powietrza wskazywane przez manometr (analogowy lub cyfrowy) przy pojawieniu się pierwszej fali tętna odpowiada ciśnieniu skurczowemu krwi. Ciśnienie rozkurczowe krwi odpowiada natomiast wskazaniu manometru w sytuacji, gdy odbierane tony przestaną być słyszalne. Gdy tony są słyszalne cały czas, nawet przy wskazaniu 0 mmHg, to za ciśnienie rozkurczowe przyjmuje się wskazanie w momencie największego i wyraźnego ściszenia tonów.

Lateks
Sok mleczny drzewa kauczukowego. Wykonuje się z niego elementy gumowe, w tym stosowane w sprzęcie medycznym. Niestety, posiada właściwości alergizujące i część ludzi (na szczęście niewielka) jest uczulona na wyroby z lateksu. Droższe rodzaje sprzętu nie posiadają lateksu w elementach budowy. Szczególnie istotne jest to w przypadku worków inflacyjnych mankietów do ciśnieniomierzy.

Manometr
Część ciśnieniomierza krwi odpowiedzialna za detekcję i wyświetlenie wartości ciśnienia. Manometry można podzielić na: analogowe (rtęciowe i aneroidowe) oraz elektroniczne (czujnik elektroniczny). W przypadku manometrów elektronicznych w ciśnieniomierzach automatycznych, określane jest ciśnienie skurczowe i rozkurczowe (metoda oscylometryczna), a także puls.

Niedociśnienie tętnicze, hypotonia
Niskie ciśnienie tętnicze krwi jest równie niebezpieczne, jak nadciśnienie tętnicze. Jest często lekceważone w diagnostyce i terapii, lecz u osób w podeszłym wieku może być przyczyną groźnych powikłań, łącznie z udarem niedokrwiennym mózgu. Diagnozę niedociśnienia krwi najlepiej prowadzić poprzez codzienny pomiar ciśnienia krwi przez samego pacjenta i zapis na karcie pomiaru. Pomiar w ośrodku zdrowia zawsze łączy się ze stresem lub wysiłkiem pacjenta, przez co wartości pomiaru są często fałszywie niskie.

Norma EN-1060
Norma, jaką muszą spełniać ciśnieniomierze, aby mogły być stosowane w pomiarze ciśnienia tętniczego krwi. Wg tej normy, dokładność pomiaru powinna wynosić co najmniej +/- 3 mm Hg (słupa rtęci). Ciśnieniomierze elektroniczne, wykorzystujące metodę oscylacyjną pomiaru mają większą tolerancję, lecz najczęściej spełniają warunki normy EN-1060.

Odporność na wstrząsy manometru
Właściwość urządzenia pomiarowego, polegająca na tym, że niewielkie wstrząsy, spowodowane upadkiem z łóżka chorego czy biurka na podłoże nie powodują (zazwyczaj) uszkodzenia lub rozkalibrowania manometru. Odporność w zakresie prawidłowego użytkowania świadczy o względnej odporności na udary mechaniczne, ograniczające się do występujących podczas codziennej pracy z urządzeniem, lecz nie gwarantującej ochrony przed skutkami upadku na podłoże z wysokości i innych wstrząsów mechanizmu.

Oscylometryczna metoda pomiaru
Metoda pomiaru ciśnienia tętniczego krwi polegająca na pomiarze zmian ciśnienia powietrza w mankiecie. Za detekcję ciśnienia odpowiada elektroniczny czujnik ciśnienia. Ciśnienie skurczowe i rozkurczowe jest szacowane na podstawie analizy amplitud oscylacji ciśnienia powietrza podczas stopniowego zmniejszania ciśnienia (deflacji) w mankiecie (czyli nie na podstawie tonów dźwiękowych, jak w metodzie osłuchowej). Metoda oscylometryczna stosowana jest przede wszystkim w ciśnieniomierzach elektronicznych (automatycznych) przeznaczonych do użytku domowego oraz do monitorowania ciśnienia krwi w warunkach ambulatoryjnych. Nie jest tak dokładna, jak osłuchowa metoda Korotkowa, ale jest prosta i wygodna w zastosowaniu.